Juan Fafián-Labora

Juan Fafián-Labora obtivo a súa licenciatura en Química pola Universidade de Santiago de Compostela en 2012 e o seu doutoramento en Ciencias da Saúde pola Universidade da Coruña baixo a supervisión da profesora María C. Arufe en 2016. O seu proxecto de tese baseouse no estudo da influencia do envellecemento sobre as propiedades terapéuticas das células nai mesenquimales. Durante este período realizou unha estancia predoutoral (Setembro-Decembro 2015) no laboratorio do profesor Fons Van de Loo do Grupo de Reumatoloxía Experimental en Nijmegen, Países Baixos, grazas a unha bolsa da Organización Europea de Bioloxía Molecular (EMBO).

 

Tras defender a súa tese con recoñecemento “cum laude” e premio de doutoramento, incorporouse en 2017 como investigador postdoutoral no laboratorio de Epigénetica e Senescencia Celular liderado pola Dra. Ana Ou’Loghlen no Blizard Institute, Queen Mary University of London, Londrés (Reino Unido). As súas investigacións centráronse na procura do mecanismo molecular involucrado na comunicación intercelular entre células senescentes, mostrando por primeira vez que as vesículas extracelulares son parte do fenotipo de senescencia asociado ao secretoma (SASP) e que as vesículas extracelulares están implicadas no proceso de rexuvenecemento con alto potencial terapéutico para o tratamento de enfermidades asociadas á idade. Durante este período o seu contrato foi financiado por unha axuda postdoutoral da Xunta de Galicia.

 

A mediados de 2019 volveu á Universidade da Coruña para desenvolver a súa carreira investigadora entre o Centro de Investigación Interdisciplinar de Química e Bioloxía (CICA) e o Instituto de Investigación Biomédica da Coruña (INIBIC), onde comezou a establecer a súa liña de investigación independente baseándose no seu coñecemento sobre vesículas extracelulares e senescencia celular para o desenvolvemento de senofármacos (senolíticos e senomórficos) para o tratamento de enfermidades asociadas á idade e a enfermidade rara proxeria grazas a un contrato senior postdoutoral da Xunta de Galicia. En 2022, conseguiu un dos Contratos Ramón y Cajal 2021 para continuar a súa carreira investigadora no Centro Interdisciplinar de Química e Bioloxía (CICA) da Universidade da Coruña.

 

Ao longo da súa carreira investigadora publicou 20 artigos científicos (2 dos cales teñen un índice de impacto superior a 20 no ámbito de bioloxía celular) e dous capítulos de libros. Ademais recoñeceuse o seu traballo en revistas de alto impacto e sociedades científicas pola súa orixinalidade (Nat Rev Mol Cell Biol, SEBBM e UKEV).

Proxecto

O proxecto de investigación está centrado en descubrir novos mecanismos celulares e moleculares baseados na comunicación intercelular en envellecemento.

 

O aumento na esperanza de vida da poboación trouxo consigo o aumento de patoloxías asociadas ao envellecemento como enfermidades cardiovasculares, cancro e neurovexetativas, entre outras.

 

Durante o envellecemento ten lugar unha acumulación de células senescentes en todos os tecidos, o cal produce problemas na rexeneración tisular e por tanto afecta ao normal funcionamento do órgano san.

 

Estas células senescentes liberan citoquinas, quimiocinas, mediadores lipídicos e vesículas extracelulares, que constitúen o fenotipo de senescencia asociado ao secretoma (SASP), que induce a senescencia de forma paracrina e autocrina.

 

As vesículas extracelulares constitúen unha parte de SASP que regulan a senescencia e rexuvenecemento celular.

 

Con este proxecto preténdense descubrir as rutas metabólicas implicadas na comunicación intercelular mediante vesículas extracelulares en senescencia para desenvolver novas terapias e reposicionar fármacos. En definitiva, para mellor a calidade de vida da poboación anciá e reducir a morbilidade das enfermidades asociadas ao envellecemento.